« Les sept frères » (AR SEIZH BREUR) zo titl ur gontadenn c'hallaouek bet dastumet gant Jeanne MALIVEL war vaezioù Loudieg. Dindan he stumm brezhoneg, AR SEIZ BREUR
(1), e teuas da vezañ ar vodadeg arzourion ha dornwezhourion aozet gant Jeanne MALIVEL e 1923 gant René-Yves ha Suzanne CRESTON da gentañ ha da heul gant Pierre Abadie-LANDEL, Christian LEPART ha Gaston SEBILLEAU. An triad kentañ en doa savet e zarempred - zoken betek Georges ROBIN a vo dizale er strollad - e Paris e doug kentelioù brezhoneg ar C'helc'h Keltiek. O kevrediñ o barregezhiù, o mennad oa perzhiañ e Diskouezadeg Etrevroadel an Arzoù Kinklañ prientet d'ar c'houlz-se ha diskouez d'ar bed strivoù Breizh evit emzizober eus he c'hozh turubailhoù hag adsevel he dazont. Da vat e teuas o youl sevel. Aozañ a rejont ar stal vreizhat, Ty Breiz, hag ur gwir vrud a c'hounezjont. Ne c'halljont ket avat kreskiñ diouzhtu : tremenvan Jeanne MALIVEL - ene ar c'hentañ mare-mañ - ha chikan zoken a ginnigas lakaat fin d'an abadenn-mañ. René-Yves ha Suzanne CRESTON, SEBILLEAU, ROBIN ha André BATILLAT, ur c'heneil adeiladour galvet da skoazell, a gendalc'has koulskoude da sturiañ hag e klaskjont un aozadur nevez. Savet e voe e 1928 UNVANIEZ AR SEIZ BREUR (UASB), embannet e voe ar gelaouenn Kornog hag ur manifesto o c'houlenn digant krouerion Breizh bout spontus arnevez hep nac'hañ o herezh gourdadel.
Broderez gant Suzanne Kreston, dorn-graet gant Marc le Berre Picher gant Suzanne Kreston
A-benn brasaat e zegemer hag emvirout diouzh kevezereh difrouezh, René-Yves CRESTON, kadoriad ar gevredigezh nevez, a glaskas emglevioù gant James BOUILLÉ peurgetket, krouer e 1927 Strollad an Droellenn (anvet ivez "Atelier Breton d'Art Chrétien") a-gevret peurgetket gant Xavier de LANGLAIS a zeuas neuze da vezañ unan eus AR SEIZ BREUR. An hent a voe hir, leun a antelloù ha daleet gant broc'hadegoù kerseus, a lazhas Kornog. Tamm ha tamm avat e kreñvas ar strollad hag e teuas da vezañ penn adsav an Arz breizhek ma renas ouzhpenn an herouezadur. Rediet e voe CRESTON da c'hoari gant an darvoudoù hag alies da loveal avat. UASB a greskas e doareoù iskis a-wechoù. E1935, un emglev gant ar Falz krouet gant Yann SOHIER a roas ar plas kentañ d'ar brezhoneg, e gelenn hag e lennegezh. Pa voe kemennet Diskouezadeg Etrevroadel 1937 e tistrojont da neuze d'o falioù kentañ. Kevret e labouras Creston gant Octave-Louis AUBERT, atebeg ar perzhiañ breizhat, hag e teuas da vezañ unan eus aozerion ar stal rakwelet. UASB a greskas da neuze ha klokaet war al labouradeg ma voe degemeret Xavier HAAS. Gwelloc'h e kavas Xavier de LANGLAIS chom war gil o tiskouez da neuze ne due ket gant ar forbaniñ o ren war ar brezhoneg en Diskouezadeg Etrevroadel en ur erbediñ e geneiled dipitet pa n'edont ket er jeu.
War well e voe UASB da heul an Diskouezadeg Etre-vroadel ma he doa anadet war an holl danvezioù : kizellañ, murlivañ, glustrañ, pri-poazhañ, al levrioù, an dudouriezh, hogen ivez an armerzh a voe da ziskouez peseurt mennozioù - dreist-holl an emrenerezh - a rene er strollad. Bretagne 38, embannet ar bloaz war-lerc'h, a ziskouezas pizh petra o doa c'hoant. Ar brezel da zont a zlee o herzel avat. Divodet, bac'het pe disoñjet, AR SEIZ BREUR a c'houzañvas holl enkadennoù ar brezel iskis-mañ. CRESTON, tuet gant ar folklor ha kaset gant e labourioù war an dudouriezh arzrodek da virdi Mab-Den, a voe bac'het evit bezañ harpet ar Strouezh.
Raktress ur gwiad moulet gant Suzanne Kreston
Ne c'halljont kregiñ en-dro nemet en hañv 1941. Hogen abaoe un toullad mizioù e stigne Radio Roazhon abadennoù sevenadurel ma obere meur a hini anezhe. Distro da Roazhon e kreskas CRESTON e dud, e adkejas gant Roparzh HEMON, hag e reas eus UASB lusker ar Framm Keltiek (Institut Celtique de Bretagne) krouet e here 1941. AR SEIZ BREUR a genlabouras evit sevel frammoù ha programmoù war danvez an imbourc'h, ar c'helenn hag ar c'hrouiñ o tezverkañ pe Vreizh a hunvreent. Unvan war dachenn an oberezh, ne oant ket kement war hini ar mennozioù, dreist-holl war an emzalc'h da gaout dirak digoroù rannvroel ar Stad C'hall. Aozadur nevez an dornwezherezh hag an diawel evit AR SEIZ BREUR da gaout ur plas a-bouez dre hanterouriezh ur Kevredigezh Kenober Micherioù Breizh (Société Coopérative de Bretagne) o zrubuilhas enta. Daelet en e zibaboù, en e zoare da greskiñ ar strollad hag en e zoare a unan da ren e roas CRESTON e zilez a gadoriad UASB, d'ar 4 c'hwevrer 1944, o kinnig lakaat Xavier de LANGLAIS en e blas. Hogen re ziwezhat e oa. Netra ne adroas lañs d'ar pezh a voe kent. Gant un emvodig e Sant-Brieg, d'an 26 gouhere 1947, eo ret neuze anzav termen an abadenn.
Studiadenn ur ganastell gant Jeanne Malivel (1925)
Studiadenn ur gwele-bank-bourell hag un daol-rabas gant Jeanne Malivel Studiadenn ul lestr-taol-gwestell gant R.Y.Kreston
N'eo ket hepken AR SEIZ BREUR o deus adsavet an Arz breizhek etre an daou vrezel, hogen int eo o deus graet ar muiañ. O c'hrouadurioù dispar, o diskleriadoù entanet hag o bezañs akuit en Diskouezadegoù Etrevroadel a voe talvoudus meurbet. 62 breur ha c'hoar ay eas d'ober UNVANIEZ AR SEIZ BREUR ha gant o diwezh e fin ar brezel n' eus kerse ebet da gaout : he ferzh istorel a oa echu. Ur mare all a zigore endeo ma c'halle ar frouezhusted vreizhat, disammet eus he heudañ, emziskouez gant fiziañs.

(1). Doare skrivañ K.L.T. en arver betek 1941.

Daniel Le COUEDIC, Institut de Géoarchitecture.

Troidigezh: GWENHAEL AR MENTEG


Evit gouzout muioc'h, klaskit e-barzh :

- "Seiz Breur, etre hengoun hag amzer-vremañ", dindan renerezh D. Le Couadic ha J.Y.Veillard, ti-embann "Terre de brumes", testenn e galleg pe e brezhoneg.

- Ar gelaouenn "Ar Men", Nrenn 52 ha 55, enno daou bennad diwar-benn ar "Seiz Breur",


- Levr J.R. ROTTE, "Ar Seiz Breur", ti-embann "Breizh hor bro".

Pajenn a-raok